Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (mã:RAL) Không rẻ như nhiều nhà đầu tư lầm tưởng (UPDATE)

Nếu chỉ nhìn vào số liệu tài chính thì Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (Mã: RAL) đang có mức định giá rẻ tới mức khó tin:

Chỉ số định giá P/E chỉ khoảng 4.3 lần và P/B ~ 0.83 lần thực sự quá thấp với một doanh nghiệp top đầu trong mảng thiết bị chiếu sáng, tăng trưởng đều đặn 27%/năm trong 5 năm gần nhất.

Lợi nhuận 4 quý gần nhất của RAL cũng tăng tưởng tốt ~ 30% so với trung bình 5 năm 27%/năm.

Ngoài ra ROE của RAL thậm chí được duy trì ở mức rất cao, trên 25% trong nhiều năm liền.

Tuy nhiên nếu bạn theo dõi kỹ thì định giá của RAL không bao giờ được thị trường trả giá quá cao.

Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chuyện gì đang diễn ra ở Rạng Đông, doanh nghiệp có chỉ số tài chính đẹp như tranh vẽ này có vấn đề gì mà chưa hấp dẫn được nhiều nhà đầu tư?

Tôi hy vọng bạn sẽ rút ra được nhiều bài học trong các cơ hội đầu tư tương tự qua trường hợp của RAL.

Kết quả kinh doanh 2022 và quý I.2023

Kết thúc quý 1/2023, RAL có kết quả kinh doanh tăng trưởng cực kỳ ấn tượng.

Mặc dù nền kinh tế chung bị ảnh hưởng nhất định do:

• Chính sách tiền tệ thắt chặt
• Thị trường bất động sản khó khăn
• Sức mua của người tiêu dùng giảm

Tuy nhiên RAL vẫn đạt 2,135 tỷ doanh thu (+20% YoY) và 182 tỷ lợi nhuận trước thuế (+42% YoY) trong quý 1/2023.

Đây là kết quả rất bất ngờ với toàn bộ giới nhà đầu tư và phân tích khi cả doanh thu và lợi nhuận của RAL đều tăng mạnh.

Báo cáo giải trình của RAL cũng không đưa ra nguyên nhân cụ thể mà chỉ giải thích do:

• Đổi mới khoa học công nghệ, thích ứng tốt
• Được hưởng ưu đãi thuế

Cá nhân tôi nghi ngờ tính xác thực của số liệu này khi nhìn vào dòng tiền hoạt động của Rạng Đông…

Sức khỏe tài chính và dòng tiền của RAL

Theo tôi đây là phần khó hiểu nhất của doanh nghiệp này và là nguyên nhân chính khiến định giá doanh nghiệp luôn ở mức thấp.

7 năm liên tiếp dòng tiền hoạt động kinh doanh âm, đặc biệt là 3 năm gần nhất 2021-2023 tăng trưởng rất cao thì dòng tiền kinh doanh âm rất nặng!

Tỷ lệ nợ vay trên vốn chủ sở hữu của RAL tưởng chừng như vẫn đang được cải thiện dần từ mức gần 170% năm 2020 xuống 104% tại Q1/2023, tuy nhiên nếu nhìn số tuyệt đối nợ vay ngân hàng cũng đã tăng vọt lên gần 3.000 tỷ.

Sở dĩ tỷ lệ nợ vay trên vốn chủ sở hữu giảm xuống là đến từ việc vốn chủ sở hữu của RAL tăng rất nhanh do:

• Lợi nhuận sau thuế được giữ lại hằng năm
• Khoản phát hành tỷ lệ ~ 1:1 giá 93.000 đ/cp tương đối nhiều tranh cãi trong năm 2022

Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu số lợi nhuận tăng trưởng hằng năm của RAL được “bơm thổi” 1 phần, nhằm phục vụ hoạt động phát hành cổ phiếu đổi lấy tiền mặt của nhà đầu tư?

Đương nhiên tôi không kết luận RAL đang gian lận, đây là kịch bản tồi tệ nhất tôi nghĩ tới.

Với tư cách là một nhà đầu tư thận trọng, không mạo hiểm đầu tư số tiền tích lũy của mình, tôi buộc phải luôn nghĩ tới những kịch bản xấu nhất.

Nhất là khi RAL có quá nhiều dấu hiệu nguy hiểm…

Khoản phải thu chiếm tỷ trọng quá lớn

Ở đây tôi sử dụng số liệu báo cáo tại năm 2022 có kiểm toán, thay vì Q1/2023

Điều cực kỳ nguy hiểm trong 6,700 tỷ đồng tài sản của Rạng Đông là phần chiếm tỷ trọng lớn nhất không phải tài sản cố định (máy móc) mà lại là khoản phải thu 4,500 tỷ tại cuối năm 2022, chiếm tới 67% tài sản.

Khoan đề cập tới lời giải thích của chủ tịch RAL ông Nguyễn Đoàn Thăng: “Rạng Đông chiếm lĩnh thị phần bằng cách bán chịu cho đại lý” không thuyết phục được tôi.

Cho dù RAL không “xào nấu” báo cáo tài chính thì khoản phải thu quá lớn này cũng cực kỳ rủi ro cho doanh nghiệp.

Lợi nhuận dành cho cổ đông quá thấp

Theo nghị quyết đại hội cổ đông năm 2022 quyết định phân phối lợi nhuận năm 2022…

RAL dành tới 53% lợi nhuận sau thuế trích lập các quỹ đầu tư, nghiên cứu và 25% dành cho quỹ phúc lợi, khen thưởng.

Cổ đông chỉ được hưởng 22% lợi nhuận sau thuế còn lại.

Tỷ lệ trích lập các quỹ như vậy theo tôi là quá lớn, không cân bằng lợi ích cổ đông nhỏ lẻ và doanh nghiệp.

Có nghĩa rằng trên lý thuyết 400 tỷ lợi nhuận, tương đương mức EPS ~ 20.000 đ/cp và P/E ~ 4.5 lần nhưng thực chất cổ đông chỉ nhận được 87.5 tỷ, EPS ~ 5.000 đ/cp và P/E ~ 18 lần – mức định giá không rẻ như nhà đầu tư vẫn kỳ vọng.

Ngoài ra còn tương đối nhiều vấn đề trong quản trị của RAL có thể kể tới như:

• Chủ tịch không quan tâm tới cổ đông nhỏ
  Rất nhiều lần cổ đông yêu cầu thay đổi chương trình họp, dành thời gian cho phần hỏi đáp nhiều hơn nhưng phần hỏi đáp này lại chỉ gói gọn trong 30 – 45 phút cuối đại hội cổ đông thường niên (1 năm gặp 1 lần và chỉ được thảo luận nửa tiếng)
  Khác hẳn quan điểm của chủ tịch Trần Đình Long của HPG, bỏ gần hết các thủ tục, báo cáo, dành nhiều thời gian để trả lời câu hỏi của cổ đông.
• Cơ cấu sở hữu bất thường của RAL khi cổ đông lớn của công ty lại là công đoàn cơ sở của RAL

Triển vọng và quan điểm đầu tư

Học theo quan điểm đầu tư của huyền thoại Warren Buffett:

Rủi ro lớn nhất của doanh nghiệp là ban lãnh đạo

Với quá nhiều rủi ro trong quản trị doanh nghiệp của RAL, tôi cho rằng chúng ta không cần quá quan tâm tới tiềm năng và định giá cổ phiếu!

Rõ ràng đây không phải khoản đầu tư mà tôi có thể yên tâm nắm giữ trong dài hạn cho nên tôi sẽ không mua cổ phiếu RAL.

Theo tôi, nếu có đang nắm giữ cổ phiếu này nhằm đầu tư dài hạn, bạn nên cân đối tỷ trọng hoặc có thể lựa chọn doanh nghiệp khác dễ đầu tư hơn.

Tham khảo thêm những doanh nghiệp chất lượng tốt hơn theo quan điểm của Simplize tại đây

 

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tất cả dữ liệu và bài viết trên Simplize chỉ mang tính chất tham khảo và không có tính chất định hướng, phân tích, khuyến nghị mua bán cổ phiếu hay bất kỳ tài sản nào được nhắc đến. Bạn chịu hoàn toàn trách nhiệm trong việc sử dụng thông tin trên Simplize trong các quyết định của mình. Simplize miễn trừ mọi trách nhiệm có liên quan. Xem chi tiết điều khoản sử dụng ở đây.